زمان تقریبی مطالعه: 2 دقیقه
 

قاعده اهم و مهم





تقدیم جانب مهم‌تر هنگام تزاحم میان دو حکم را قاعده اهم و مهم گویند.


۱ - تعریف



قاعده اهم و مهم یا قانون اهمیت، به معنای تقدم حکم مهم‌تر در جایی است که بین دو حکم (مهم و مهم‌تر) تزاحم وجود دارد. بنابراین، هرگاه بین دو واجب تزاحم باشد، در مقام رفع تزاحم، در صورتی که یکی اهمیت بیشتری داشته باشد، مقدم می‌گردد و در صورت تساوی، مکلف در امتثال هر یک از آن دو مخیر است، مثل آن که دو نفر در حال غرق شدن باشند و مکلف فقط قادر به نجات یکی از آنان باشد، حال در صورتی که یکی از دو نفر، پدر نجات دهنده و دیگری فردی بیگانه باشد، نجات پدر مقدم است؛ ولی هر گاه هر دو بیگانه باشند، وی در نجات دادن هر یک از آنها مخیّر است. این راه حل را، قاعده تقدم اهم بر مهم می‌گویند.

۲ - معنای وجوب ترتبی



نکته:
هر گاه به سبب قانون اهمیت، یکی از واجب‌ها بر دیگری مقدم شود، وجوب واجب دیگر، به عدم اشتغال مکلف به واجب اهم مشروط است؛ در این صورت، وجوب واجب مهم را وجوب ترتبی می‌نامند.
[۲] مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه، محمدی، ابوالحسن، ص۳۳۲.
[۳] علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید، مغنیه، محمد جواد، ص۴۳۷.
[۵] سیری کامل در اصول فقه، فاضل لنکرانی، محمد، ج۶، ص (۲۰۵-۲۰۴).


۳ - پانویس


 
۱. دروس فی علم الاصول، صدر، محمد باقر، ج۲، ص (۲۱۶-۲۱۵).    
۲. مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه، محمدی، ابوالحسن، ص۳۳۲.
۳. علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید، مغنیه، محمد جواد، ص۴۳۷.
۴. انوار الاصول، مکارم شیرازی، ناصر، ج۱، ص۵۸۴.    
۵. سیری کامل در اصول فقه، فاضل لنکرانی، محمد، ج۶، ص (۲۰۵-۲۰۴).


۴ - منبع



فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۶۱۳، برگرفته از مقاله «قاعده اهم و مهم».    

رده‌های این صفحه : قواعد فقهی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.